لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات:37

منابع دارد

خلقت انسان از نظر قرآن

مقدمه :

انسان تنها موجودي است كه از دو بعد مادي و غير مادي شكل گرفته است اين موجود يگانه چنان كه قرآن كريم به آن اشاره مي فرمايد رشد خود را از خاك شروع كرده و مراحل مختلف تكامل را پشت سر گذاشته تا آن جا كه روح خدايي در درون وي شكوفا شده و همراه وي وهمگام با هم به حركت در آمده و با طي مراحل گوناگون صفات و ويژگي هاي همچون عقل ، عشق و عواطف انساني را از خود به مرحله ي ظهور و شكوفايي رسانده است .

آنچه هميشه ذهن انسان را متوجه كرده و در طول تاريخ او را به تلاش و تفكر واداشته است معرفت نفس يا خودشناسي است انسان درپي شناختن خود گاه به راه درست و گاه به نادرست گام نهاده است .

قرآن كريم به منظور دستيابي به خودشناسي و رشد شخصيت و ارتقاي نفس انسان به مدارج كمال انساني ، مناسبترين و بهترين راهي را كه بتواند زمينه ي خوشبختي دنيا و آخرت او را فراهم كند به وي نشان داده است در قرآن كريم آيات بسياري وجود دارد كه فطرت موجودي انسان و حالات گوناگون روان او را متذكر شده و علل انحراف و بيماري و همچنين راههاي تهذيب و تربيت و معالجه ي روان انسان را به طور جامع نشان داده است ما مي توانيم كه كمك حقايقي كه در قرآن درباره ي انسان و صفات و حالات گوناگون رواني او آمده است بخوبي شخصيت انساني خويش را رشد دهيم و همچنين انگيزه هاي اصلي محرك رفتار انسان و عواملي را كه در هماهنگ كردن شخصيت و تكامل و ايجاد بهداشت رواني انگيزه بسزايي دارند بشناسيم زيرا قرآن سخن آفريدگار انسان است و بديهي است كه آفريدگار به طبيعت و اسرار آفرينش مخلوق خود داناتر است (الا يعلم من خلق و هو اللطيف الخبير ) آيا آن خدايي كه خلق را آفريد عالم ( به اسرار آنها ) نيست و به حال آنكه به باطن ( و ظاهر همه ي ) امور عالم آگاه است سوره ي ملك آيه 14

انگيزه هاي رفتار در قرآن :

انگيزه ها نيروهاي محركي هستند كه در موجود زنده خالقي از نشاط و فعاليت بر مي انگيزند و رفتارش را آشكار مي سازند و او را در سوي هدف يا هدف هاي مشخص راهنمايي مي كنند . انگيزه ها وظايف ضروريت و مهمي براي موجود زنده انجام مي دهند در واقع اين انگيزه ها هستند كه انسان را به برآمدن نيازهاي اساسي و ضروري زندگي و آدمي آن وامي دارند و نيز او را به انجام بسياري از كارهاي مهم ديگر در هماهنگ كردن انسان با محيط زندگي مفيد هستند بر مي انگيزند روان شناسان جديد انگيزه ها را به دو بخش اصلي تقسيم مي كنند و آنها عبارتند از :

1- انگيزه هاي فيزيولوژيك : اين انگيزه ها ، در نيازهاي فيزيولوژيك يك جسم و عوارضي كه در بافت هاي بدن مانند كمبود مواد لازم براي بدن را به هم خوردن تعادل آن به وجود مي آيند مربوط مي شود اين انگيزه ها رفتار فرد را در جهت اهدافي كه نيازهاي فيزيولوژيك بدنش را بر آورده كنند راهنمايي مي كنند و يا نقص و كمبودي رتا كه گاهي در بافت هاي بدن به وجود مي آيد جبران مي كنند و آن را از توازن به حالت گذشته بر مي گردانند .

2- انگيزه هاي رواني : اين انگيزه ها به وسيله ي فراگيري در جريان رشد اجتماعي فرد قابل حصول هستند . و انگيزه هايي هستند كه مستقيما در مورد انگيزه هاي فيزيولوژيك مانند گرسنگي و خستگي صادق است .

انفعال ها در قرآن :

مشيت حكيمانه ي خداوند چنين اقتضا مي كند كه يك سلسله حالتهاي انفعالي در انسان و نيز حيوان قرار دهد اين عواطف ( علاوه بر انگيزه ها ) در حفظ نسل و بقاي نسل انسان و حيوان به آنها كمك مي كنند مثلا ترس كه حالتي انفعالي است باعث مي شود از خطرهايي كه تهديد مان مي كند دوري كنيم و حالت انفعالي خشم ما را به دفاع از خود و مبارزه براي بقا وا مي دارد و يا حالت انفعالي محبت ، اساس و پايه يي پيوند دو جنس نر و ماده ( در انسان و حيوان ) و جذب هر كدام به ديگري براي بقاي نوع مي باشد .

ميان انگيزه ها ( عواطف فعال ) و عواطف انفعالي رابطه ي مستحكمي وجود دارد چون هر انگيزه اي معمولا همراه يك حالت انفعالي است مثلا هر گاه انگيزه اي در انسان به اوج خود برسد و براي مدتي از ارضاي آن جلوگيري به عمل آيد به انسان حالتي از تنش دست مي دهد و اين حالت معمولا با حالت وجداني و انفعالي اندوه و گرفتگي همراه است اما ارضاي انگيزه ي مزبور حالت شادي و خوشحالي به همراه دارد علاوه بر اين عواطف انفعالي درست مانند انگيزه ها ، وظيفه ي جهت دادن به رفتار وارشاد را نيز انجام مي دهند به عنوان مثال حالت انفعالي ترس انسان را به فرار و دورشدن از خطر وامي دارد و حالت انفعالي خشم شخصي را به دفاع از خود و گاهي حتي به تجاوز وادار مي كند و يا حالت انفعالي محبت باعث نزديكي انسان به محبوبش مي شود و در قرآن كريم توصيف دقيقي درباره ي بسياري از عواطف انفعالي مانند ترس و خشم ، محبت ، شادي ، نفرت ، غيرت ، حسد پشيماني ، شرم و خواري كه انسان آنها را احساس مي كند آمده است .

غلبه بر انفعال ها :

قرآن به ما توصيه كردهاست كه بر هر يك از انفعال هاي غم و شادي مسلط باشيم ما نبايد نسبت به مصائب و حوادث غم انگيزي كه در زندگي براي خود ما يا فرزندان يا متملكات و اموالمان پيش مي آيد بيش از اندازه اظهار اندوه كنيم همانطور كه نبايد در ابراز شادي آنچه از نيكي و خيري كه به ما مي رسد و يا موفقيت و برتري و شهرت و مقامي كه به دست مي آوريم زياده روي كنيم زيرا چيزهايي از اين قبيل تنها در علم خداوند متعال و در گروي خداست اوست ( ما احساب من مصيبه في الارض و لا في انفسكم الا في كتاب من قبل ان نبراها ان ذالك علي الله يسير لكيلا تاسوا علي ما فاتكم لا تفرحوا بما اتكم و الله لا يحب كل مختال فخور )

هر رنج و مصيبتي در زمين ( از قعطي ، آفت و فقر و ستم يا از نفس خويش چون ترس و غم و درد ) به شما رسد همه در كتاب ( لوح محفوظ ما ) پيش از آنكه كه در دنيا ايجاد كنيم ثبت است و خلق آن بر خدا آسان است ( اين را بدانيد ) تا هرگز بر آن چه از دست شما رود دلتنگ نشويد و به آنچه به شما مي رسد دلشاد نگرديد و خدا دوستدار هيچ خودستايي نيست به طور كلي خداوند سبحان ما را به كنترل انفعالات خود و حكومت و تسلط بر آنها سفارش مي كند ايمان راستين به خدا و پيروي از سنت او كه در قرآن ترسيم فرموده و پيامبر اكرم ( ص) آن را بر ايمان بيان كرده است آنچنان اراده و عزم و نيرومندي به ما مي دهد كه بتوانيم به انفعالات خود حكومت و سيطره داشته باشيم در قرآن آيات بسياري آمده كه روشن مي كند ايمان در خدا همچون سپري در مقابل ترس است و اصولا مرض ترس را مطالعه مي كند .