فرمت فایل: ورد- Word  

مرجع فایل - قابل ویرایش ) 

تعداد صفحه : 5
آغاززندگيوجواني محمدمصدقدرسال ۱۲۶۱ هجريشمسيدرتهران،دريکخانوادهاشــرافيبهدنياآمد. پدرشميرزاهـدايت‌اللهمعروفبه «وزيردفتر»ازبزرگمرداندوره‌ناصريومادرشملکتاجخانم (نجمالسلطنه) فــرزندعبــدالمجيدمـيرزافرمانفرماونوهعباسميرزاوليعهدقاجارونايب‌السلطنهايرانبود. هنگاممرگميـرزاهدايت‌اللهدرسال ۱۲۷۱ شمسيمحمددهسالهبود،وناصــرالدينشاهعلاوهبراعـطايشغلولقبميرزاهدايت‌اللهبهپســـرارشداوميرزاحسينخان،محمدرا «مصدق‌السلطنه»ناميد.محمدخانمصدق‌السلطنهپسازتحصيلاتمقـدماتيدرتبريزبهتهرانآمد،بهمستوفي‌گريخراسانگماردهشدوباوجودسنکمدرکارخـــودمسلطشدوتوجهوعلاقهعمومراجلبنمود. مصدق‌السلطنهدراولينانتخاباتدورهمـجلسمشروطيتبهنمايندگيازطبقهاعيانواشرافاصفهانانتخابشدولــياعتبارنامهاوبه ‌دليلسناوکهبهسيسالتمامنرسيدهبودردشد. مصدق‌السلطنهدرسال ۱۲۸۷ شمسيبرايادامـهتحصيلاتخودبهفـــرانسهرفتوپسازخــاتمهتحصيلدرمدرسهعلومسياسيپاريسبهسويسرفتوبهاخذدرجهدکترايحقوقنائلآمد. والي‌گريووزارت مـــــــراجعتمصدقبهايرانباآغازجنگجهانياولمصادفبود. مصدق‌السلطنهباسوابقيکهدرامورماليهومستوفي‌گريخراسانداشتبهخدمتدروزارتماليهدعوتشد. قريبچهاردهماهدرکـابينه‌هايمختلفاينسمتراحفظکرد. درحکومتصمصامالسلطنهبهعلتاختلافباوزيروقتماليه(مشارالملک) ازمعاونتوزارتماليهاستعفادادوهنگامتشکيلکـابينهدوموثـــوقالــدولهعازماروپاشــد. درايندورانقرارداد ۱۹۱۹ بهامضــايوثوق‌الدولهرسيدومخالفتگستردهآزادي‌خواهانايرانيباآنشروعشد.دکترمصدقنيزدراروپابهانتشارنامه‌هاومقاله‌هائيدرمخالفتبااينقرارداداقدامکرد. انـدکيبعدمشيرالدولهکهبهجايوثوقالدولهبهنخـســتوزيــريانتخابشد،اورابرايتصديوزارتعدليهبهايراندعوتکرد.درمــراجعتبهايرانازطـــريقبندربـــوشهر،پسازورودبهشيرازبــرحــسبتقاضايمحــترمينفـارسبهواليگري (استانداري) فارسمنصوبشدوتاکودتايسوماسفند ۱۲۹۹ دراينمقامماند. پسازکــودتايسيدضياءورضــاخــان،دکـترمصــدقدولتکودتارابهرسميتنشناختوازمقامخودمستعفیگشت. پسازاستعفاازفـــارسعازمتهرانشدولیبهدعوتسرانبختیاریبهآندیاررفت.باسقوطکابینهسیدضیاء،قوامالسلطنهبهنخستوزیریرسیدودکترمـصدقرابهوزارتمالیه (دارائی) انتخابکرد. باسقوطدولتقــوامالسلطنهورویکارآمدنمجددمشیرالـدولهازمصدقخواستهشدکهوالیآذربایجانشود. بخــاطـرسرپیچیفرماندهقشونآذربایجانازاوامرشبدستوررضـــــاخانسردارسپه،وزیرجنگوقت،ازاینسمتمستعفیگشتوبهتهرانمراجعتکرد. درخردادماه ۱۳۰۲ دکترمصدقدرکابینهمشیرالدولهبهسمتوزیرخــارجـهانتخابشـدوباخـواستهانگلیسیهابرایدوملیونلیرهکهمــدعیبودندبرایایجادپلیسجنوبخرجکرده‌اندبشدتمخالفتنمود.پسازاستعفایمشیرالدوله،ســردارسپهبهنخستوزیریرسیدودکترمصدقازهمکاریبااوخودداریکرد. دورهرضاشاه دکترمصــدقدردورهپنجموششممجـــلسشورایملیبهوکالتمردمتهرانانتخابشد. درهمینزمانکهباصحنهسازیسلطنتخاندانقاجارمنقرضشدورضاخانسردارسپهنخستوزیروقتبهشــاهیرسید،اوبااینانتخاببهمخالفتبرخاست. باپایانمجلسششموآغازدیکتاتوریرضــاشاهدکترمصـــدقخانهنشینشدودراواخرسلطنترضاشاهپهلـویبهزندانافتادولیپسازچندماهآزادشدوتحتنظــــــردرملکخوددراحمدآبادمجبوربهسکوتشد. درسال ۱۳۲۰ پسازاشغالایرانبوسیلهنیروهایشورویوبریتانیا،رضاشاهازسلطنتبرکناروبهافریقایجنوبیتبعیدشدودکترمصدقبهتهرانبرگشت. نهضتملی‌شدنصنعتنفتایراندکترمصــــدقپسازشهـریور ۲۰ وسقوطرضاشاهدرانتخاباتدوره ۱۴ مجلسباردیگردرمقاموکیلاولتهرانبهنمایندگیمجلسانتخابشد. دراینمجلسبرایمقابلهبافشارشورویبرایگرفتنامتیازنفتشمالایران،اوطرحیقانونیرابهتصویبرساندکهدولتازمذاکرهدرموردامتیازنفتتازمانیکهنیروهایخارجیدرایرانهستندمنعمی‌شد.درانتخاباتدوره ۱۵ مجلسبامداخلاتقـــوام‌السلطنه (نخستوزیر) وشــاهوارتش،دکترمصدقنتوانستقدمبهمجلسبگذارد. درایندورههدفعواملوابستهبهبریتانیااینبودکهقراردادسال ۱۹۳۳ دورهرضاشاهرابهدستدولتساعدمراغه‌ایوباتصویبمجلستنفیذکنند.براثرفشارافکارعمومیمقصودانگلیسی‌هاتأمیننشدوعمرمجلسپانزدهمبه‌سررسید. در ۱۳۲۸ دکترمصــدقوهمـراهانویاقدامبهپایهگذاریجبههملیایرانکردند. گسترشفعالیت‌هایسیاسیپسازشهریور ۱۳۲۰ سببگسترشمبارزاتمـردموبهویژهتوجهآنانبهوضعقـراردادنفتشدهبود. دکتـــرمصــدقدرمجلسوبیرونازآناینجنبشراکهبه «نهضتملیشدننفت»معروفشد،هدایتمی‌کرد. ملیشدننفتونخستوزیری درانتخاباتمجلسشانزدهمباهمهتقلباتومداخلاتشاهودربار،صندوقهایساختگیآراءتهرانباطلشد.عبدالحسینهژیروزیردرباربقتلرسیدودرنوبتدومانتخابات،دکترمصدقبهمجلسراهیافت.پسازکشتهشدننخست‌وزیروقتسپهبدحاجیعلیرزم‌آرا،طرحملیشدنصنایعنفتبهرهبریدکترمصـــدقدرمجلستصویبشد. پسازاستعفایحسینعلاءکهبعدازرزم‌آرانخستوزیرشدهبود،درشورواشتیاقعمومیدکترمصدقبهنخستوزیریرسیدوبرنامهخودرااصلاحقانونانتخاباتواجــرایقانونملیشدنصنعتنفتاعلامکرد. پسازشکایتدولتانگلیسازدولتایرانوطرحاینشکایتدرشورایامنیتسازمانملل،دکترمصدقعازمنیویورکشدوبهدفاعازحقوقایرانپرداخت. سپسبهدادگاهلاههرفتوباتوضیحاتیکهدرموردقراردادنفتوشیوهانعقادوتمدیدآنداد،دادگاهبین‌المللیخودراصـــالحبهرسیدگـیبهشکایتبریتانیاندانستومصدقدراحقاقحقملتایرانبهپیروزیدستیافت. درراهبازگشتبهایــرانبهمصـررفتومورداستقبالپرشکوهملتمصرقرارگرفت. کشمکشبادربارومخالفان انتخاباتدورههـفدهممجـلـسبخاطردخالتهایارتشیانودربــاربهتشنجکشیدوکــاربجاییرسیدکهپسازانتخاب ۸۰ نماینده،دکترمصدقدستورتوقفانتخاباتحوزه‌هایباقیماندهراصادرکرد. دکترمصـدقبرایجلوگیریازکارشکنیهایارتشودرباردرخواستانتقالوزارتجنگبهدولتراازشاهنمود.ایندرخواستازپطرفشاهردشد.بههمیندلیلدکترمصدقدر ۲۵ تیرماه ۱۳۳۱ ازمقامنخست‌وزیریاستعفاکرد.مجلسقوامالسلطنهرابهنخست‌وزیریانتخابکردواوباصدوربیانیهشدیدالحنینخستوزیریخودرااعلامنمود. مردمایرانکهازبرکناریدکترمصدقخشمگینبودند،درپیچهارروزتظاهراتدرحمایتازدکترمصدق،کهبهکشتهشدنچندیننفرانجامید،موفقبهساقطکردندولتقوامگردیدند. در ۳۰ تیر ۱۳۳۱ دکترمصدقباردیگربهنخست‌وزیریایرانرسید.در ۹ اسفندماه ۱۳۳۱ دربارباکمکعده‌ایازروحانیون،افسراناخراجیواراذلواوباشتوطئه‌ایعلیهمصدقکردندتااوراازبینببرند. نقـشهاینبودکهشاهدرآنروزبهعنوانسفربهاروپاازپایتختخارجشودواعلامداردکهاینخواستهدکترمصدقاست. مصدقازنقشهاطلاعیافتوتوانستجانبدربردوتـوطئهشکستخورد.چندروزبعدعمالدرباروچندتنازافسراناخراجیسرتیپافشارطوسرئیسشهربانیدکترمصدقراربودندوپسازشکنجهکشتند. بدنبالاستعفایبسیاریازنمایندگانطرفدارمصدق،دولتاقدامبههمه‌پرسی (رفراندم) درکشورکردتامردمبهانحلالیاعدمانحلالمجلسرایدهند. دراینهمه‌پرسی (کهبهخاطرهمزماننبودنرای‌گیریدرتهـــرانوشهرستان‌هاوجــــدابودنصندوق‌هایمــخــالفانوموافقانموردانتقادبسیاریقـرارگرفت) درحــدوددومیلیونایرانیبهانحلالمجلسرایدادندومجلسدرروز ۲۳ مرداد ۱۳۳۲ منحلشد. کودتاعلیهدولتمصدق درروز ۲۵ مــرداد ۱۳۳۲ طبقنقشه‌سازمان‌هایجاسوسیامـــریکاوانــگلیسبرایبراندازیدولتمصدق،شاهفرمانعزلدکترمصدقراامضاکردورئیسگـــاردسلطنتی،سرهنگنصیریراموظفنمودتابامحاصرهخانهنخستوزیرفرمانرابهویابلاغکند. همچنیننیروهاییازگاردسلطنتیماموربازداشتعده‌ایازوزرایدکترمصدقگشتند. ولینیروهایمحافظنخستوزیریرئیسگــاردسلطنتیونیروهایشراخــلعسلاحوبازداشتنمودند.درروز ۲۸ مردادماه ۱۳۳۲ دولت‌هایامریکاوبریتانیادستبهکودتایدیگریزدندکهاین‌بارباعثسقوطدولتمصدقگشت. دراینروزسازمانسیاباخریدنفتوایبرخیازروحانیونوهمچنیندادنپولبهارتشیان،اراذلواوباشتهرانآنهارابهخیابان‌هاکشانید. کودتاچیانتوانستندبهآسانیخودرابهخانهدکترمصدقبرسانندوپسازچندینساعتنبردخونینگــاردمحافظنخستوزیریرانابودکنندوخانهویراپسازغــارتکردنبهآتشبکشانند.درروز29مرداددکترمصدقویارانشخودرابهحکومتکودتابهرهبریسرلشکرزاهدیتسلیمکردند. بدینترتیبدرکـودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ (۱۹ اوت ۱۹۵۳) سازمانهایجاسوسیبریتانیاوایالاتمتحدهامـــریکاباکودتادکترمصدقرابرکنارکردهومحمدرضاشاهپهــلویراکهپسازشکستکـودتای 25 مــردادبهرمرفتهبودبازگرداندندوبهقدرترساندند. محاکمهوزندانوخانهنشینی مصـدقپسازکودتای ۲۸ مرداددردادگاهنظامیمحاکمهشد. اودردادگاهازکارهاونظراتخوددفاعکرد. دادگاهویرابهسهسـالزندانمحکومکرد. پسازگذراندنسهسالزندان،دکترمصدقبهملکخوددراحمدآبادتبعیدشدوتاآخرعمرتحتنظارتشدیدبود.درسال ۱۳۴۲ همـسـردکترمصدق،خانمضیاالسلطنه،درسن ۸۴ سالگیدرگذشت. حاصلازدواجویودکترمصدقدوپسروسهدختربود. در۱۴اسفندماه ۱۳۴۵ دکترمحمدمصدقبدلیلبیماریسرطان،درسن ۸۴سالگیدرگذشت.مصدقوصیتکردهبوداوراکنارشهدای ۳۰ تیردرابنبابویهدفنکنند،ولیبامخالفتشاهچنبننشدواودریکیازاتاقهایخانه‌اشدراحمدآبادبهخاکسپردهشد.قانونملیشدنصنعتنفتدرواقعپیشنهادیبودکهبهامضایهمهاعضایکمیسیونمخصــوصنفتدرمـجلسشورایملیایراندر 17 اسفند 1329

قسمتی از محتوی متن پروژه میباشد که به صورت نمونه ، بعد از پرداخت آنلاین در فروشگاه فایل آنی فایل را دانلود نمایید .

  

 « پرداخت آنلاین و دانلود در قسمت پایین »